26 juni 2018
Ben benieuwd wat jou allemaal opvalt in dit plaatje? (foto: Bram van den Oudenalder)
Onze ogen zijn slechts doorgeefluiken van wat er zich allemaal voor onze neus afspeelt. Dat betekent dus dat we maar heel beperkt echt waarnemen wat er gaande is. Onze hersenen zijn namelijk de uiteindelijke vertalers van het beeld naar de interpretatie daarvan. Aan het, in principe ‘neutrale’, beeld worden in ons brein allerlei zaken gekoppeld zoals voorkeuren, vooroordelen, eerdere ervaringen en worden er zaken niet geregistreerd omdat daar geen ‘werkgeheugen’ meer voor is.
Daarnaast wordt onze aandacht ook nog eens geprogrammeerd; we worden als het ware onbewust ‘geprimed’ met beelden die ongemerkt voorbij komen. Er is een leuk filmpje gemaakt van twee reclame mensen die gevraagd worden een poster te ontwerpen. Aan het eind blijkt dat ze allerlei beelden in de poster verwerkt hebben die ze onderweg onbewust hadden meegekregen.
Maar ja … hoe ga je dan wél echt kijken? Als je bijvoorbeeld naar het samenwerken in je eigen team of organisatie wilt kijken of wanneer je je eigen loopbaan eens onder de loep wilt nemen. Kortom als je iets in beweging wilt zetten.
- Afstand nemen.
Het is net als bij een foto op je beeldscherm, als je inzoomt op de pixels zie je het ‘hele plaatje’ niet meer. Dus (een beetje) afstand nemen is belangrijk. - Keuzes maken.
Ga ook selectief kijken. In haar boek “de kunst van opmerkzaamheid” adviseert Wieteke van Zeil om in een (groot) museum slecht een aantal zalen te kiezen, daarin één kunstwerk te bekijken en daar de tijd voor te nemen. Dus als je tegen een enorme vraag aankijkt bijvoorbeeld het implementeren van een nieuw instrument, een grote verandering in gang zetten of iets waar niet in korte tijd een oplossing voor lijkt. Maak dan keuzes wat wel of niet en wat eerst? - Waar gaat je interesse naar uit.
Dan is het de kunst om naar het vraagstuk zonder naar ‘de titel’ te kijken. Kijk naar wat je als eerste opvalt en waar jouw interesse naar uitgaat. Welke associaties komen er naar voren? Welke ‘ja-maars’ komen er allemaal naar boven drijven? Vervolgens kan je bedenken of die associaties relevant en effectief zijn. - Vergroot je blikveld.
Voor het vergroten van je blikveld is het handig om naast jouw eigen blik iemand met je mee te laten kijken vanuit een ander expertise- of ervaringskader. Of doe eens zelf alsof je iemand anders bent; hoe zou je dan naar het vraagstuk kijken bijvoorbeeld als arts, melkveeboer, voetballer of zelfs als kind?
Maar wat vervolgens vooral belangrijk is; je kunt heel lang over zaken nadenken maar daardoor wordt de stap naar gaan doen alleen maar groter en mis je heel veel.Alleen door te gaan doen komt er beweging, kan je iets gaan leren en kom je verder.
Samen met jou kan ik op zoek naar de volgende stap door in- en uit te zoomen, vanuit een andere bril naar het vraagstuk te kijken en naar de diverse niveaus te kijken die er zijn. Door vragen te stellen en door te vragen waar jezelf bent gestopt, en vooral samen ordening aan te brengen.
Dat doe ik als schaduwmanager, procesregisseur en loopbaancoach, maar dan geef ik alweer beelden aan het samen op pad gaan.
Bel me voor een intakegesprek dan kijken we samen naar wat er in beweging gezet kan of moet worden.
Meer lezen? Goed kijken begint met negeren, Wieteke van Zeil (Atlas contact, 2018)