Een goede reflectie vraagt om stilstand

 

In de begintijd van de fotografie was vijf minuten stil staan voor een foto helemaal niet raar. In de huidige tijd vinden we stilstand helaas al snel achteruitgang. Het moet sneller en het liefst allemaal nu en vooral weer vol op stoom door naar de volgende situatie.
Maar zonder te reflecteren op wat goed ging en wat beter kan is er bij een volgende keer niets geleerd van wat er eerder was. En dan blijven we doen wat we altijd deden.

Reflecteren is nodig om de volgende stap in het leerproces te maken. Door in je eigen triple loop learning te investeren kan je leren van de toekomst. Zonder verdiepend te reflecteren is er geen leren en zonder te leren is er geen nieuwe volgende stap. Een volgende nieuwe stap vraagt namelijk om anders vooruit te kijken en vraagt om het creëren van nieuwe beelden.

Het leren in de drie ‘learning loops’ gaat als volgt:

• Bij de eerste ‘loop’ eerste orde) is sprake van verbeterend leren: (dezelfde)dingen nog beter doen, een fout constateren en herstellen. Dit vraagt om reflectie op verbetering van eigen handelen vanuit eigen kennis en ervaring en is een individuele actie.

• Bij de tweede ‘loop’ is sprake van vernieuwend leren, nieuwe dingen eigen maken omdat routinematige oplossingen niet meer werken. Dit vraagt om reflectie op en bijstelling van ervaringskennis. Het betreft leren door samenspraak, door reflection-in-action en gaat over samen leren (Argyris en Schön in Ruijters, 2006).

• Bij de derde ‘loop’ is er sprake van lerend veranderen in een dynamische omgeving waarin vraagstukken complex en veel omvattend zijn waarbij vooral door interactie vernieuwingsprocessen op gang komen. Het gaat om het optimaliseren van leervermogen van zowel de individu als het team. Het is het herkennen en opnieuw doordenken van eigen aannames en handelingspatronen. Dit vraagt om reflectie op het eigen denken, handelen en leren, achterliggende aannames die bepalen hoe je observeert, interpreteert, problemen definieert, analyseert, conceptualiseert, acteert en interacteert.

Het leren leren gaat dan ook altijd door, ook al schijnen we op den duur te zijn uitgeleerd maar nooit op het vlak van de persoonlijke ontwikkeling. Dat vraagt om voortdurende reflectie op het spannende ‘gevoel’, want door naar het gevoel te leren luisteren zit er nog steeds mogelijkheid om ‘echt’ te leren.

In een interview met Manfred Kest de Vries (Coachlink Magazine, 5, 2016) stelt hij; ‘voor leiders is het belangrijk te accepteren wie ze zijn en te begrijpen waarom ze doen wat ze doen. Alleen wie zijn eigen zwakheden kent, zal in staat zijn teamleden te zoeken die complementair zijn, zodat het team en daarmee de organisatie als geheel evenwichtig kan functioneren. Door te leren reflecteren groeit onze zelfkennis en dat helpt om het beste te maken van onze sterke én zwakke kanten.’

Door te reflecteren komt er bewustwording, worden alternatieven ontwikkelt, uitgeprobeerd en verandert ons handelen. Hierdoor ontstaat er een reflectiecyclus die onlosmakelijk verbonden is met de triple loop learning cyclus.

Leren reflecteren is leren leren. Door jezelf objectief te bekijken en je eigen handelen en denken onder de loep te nemen, zorg je ervoor dat je sneller en effectiever je (eind)doel bereikt.

Dus vraag jezelf zo nu en dan eens:

• hoe weet ik dat ik goed bezig ben?
• en waaraan merk ik dat ik ‘juist’ handel?

Uiteraard zijn wij vanuit ILL inzetbaar als jouw spiegel en stellen wij jou graag deze vragen zodat jij alleen maar antwoord hoeft te geven en daarmee je eigen leer- en ontwikkelproces kan vormgeven.

Bel ons voor een spiegelgesprek en dan gaan we samen op zoek naar de juiste spiegelhoek.