Hoe kijk jij verder dan je neus lang is?

 

Leren en fouten maken zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Het omzetten van de fout naar een leerervaring is vervolgens dé belangrijke volgende stap. De fout laat zien dat er iets anders moet of kan maar niet wat nodig is om voortgang te maken. Om een proces tot stand te brengen van continue verbetering is het niet alleen nodig zorgvuldig te kijken naar de gewenste voortgang, maar ook naar hoe die tot stand is te brengen.

Door een fout te definiëren als ‘een situatie waarin de gewenste toestand niet wordt bereikt  doordat er iets gedaan is wat niet werkt’ is de eerste stap om het volgende keer anders te doen (Coert Visser; O&O nr 2017).

 

Fouten zijn daarmee dan de ‘aanwijzers’ van wat er beter kan, maar helaas nog niet ‘hoe’ het anders kan. Of wat er wel zou kunnen werken. Want weten wat je niet nog een keer ‘fout’ moet doen, wil nog niet zeggen dat je dan weet wat en hoe je dan anders moet gaan doen. Bijvoorbeeld weten dat het vertrouwen in je team niet best is wil niet zeggen dat je dan meteen weet hoe je het vertrouwen tussen de teamleden kan verbeteren.

 

Wat er snel gebeurt als er fouten worden gemaakt is het ‘kapot’ analyseren van de fouten.

Met vragen als; wat ging er nu precies fout? Wie maakte die fout? kan het, zeker in een team, zelfs leiden tot nieuwe problemen… het zgn. ‘jij bakken’ met een nog negatievere sfeer, gevoelens en weerstand die het verhinderen om als team de volgende stap te zetten.

 

Wat kan je dan wel doen?

Het klinkt tegennatuurlijk maar om echt een stap vooruit te zetten is het niet nodig om uitputtend te analyseren welke oorzaken er waren bij de gemaakte fout. Het gaat tenslotte om het gedrag dat effectief is, maar welk gedrag is dat dan wel?

 

Wat kan je doen om de volgende stap te zetten als vervolg op niet effectief gedrag?

Bedenk het volgende:

• Wát moet er de volgende keer beter?
• Wat wil je eigenlijk bereiken en waarom is dat belangrijk?
• Hoe ziet het gedrag er dan uit dat wel effectief is?

Het gaat dus om vooruit kijken en een klein beetje achteruit.

In het geval van het vertrouwen vergroten binnen het team zijn een aantal stappen te zetten die de voortgang ondersteunen.

 

De volgende interventies dragen daaraan bij:

• Inzoomen op wat er over drie maanden in positieve zin zichtbaar en merkbaar is
• Door vragen te stellen over wat er wel kan gaan lukken
• Met elkaar te spreken over eerdere successen
• Met elkaar vast te stellen welke eerste stappen er op individueel en team niveau gezet kunnen worden

 

Door fouten als positieve aanleiding te gebruiken bij het vormgeven van de gewenste situatie, wordt de negatieve spiraal doorbroken. Stap voor stap buigt het proces van verbeteren van negatief naar positief.
Tijdens het proces kantelt als vanzelf het perspectief van zowel het team als de individuele teamleden.
Er vormt zich namelijk een steeds beter beeld van wat ze willen bereiken en hoe ze dat willen doen.

 

Om het motiverende effect van de waardevolle voortgang en het leren vast te houden is  het blijven monitoren, het oogsten van de interventies, uitermate belangrijk.
We zijn van nature namelijk geneigd dat als het goed gaat dat we dat niet meer registreren.
Het blijft dus nodig om het proces van de voortgang te monitoren, bespreken en visualiseren. Om zo weer zicht te krijgen op de volgende stap.