Steeds meer wordt er in organisaties gewerkt in ‘netwerkconstructies’. Waar er eerder specialistische afdelingen met experts waren, worden er nu meer en meer teams gevormd rondom de taak of opdracht die moet worden aangepakt.
Dat betekent dat er aan deze (tijdelijke) teams deelnemers meedoen met verschillende expertises, talenten, ervaringen en soms zelfs uit andere organisaties. Dit kan makkelijk leiden tot spraakverwarring, verschil in tempo en energie, een verschillende kijk op de werkelijkheid (welke bril zet je op) of tot een spagaat en gespleten loyaliteit. Want je staat met je ene been in de eigen organisatie en werkt mee bij de andere organisatie. Als blijkt dat je het belang van je eigen organisatie uit het oog bent verloren, dan wordt het balanceren tussen daadkracht van het team en draagvlak bij de eigen organisatie. Het is dan steeds aftasten: is dit de opdracht? Waar gaat het echt om? En werken we in gelijkwaardigheid?
Uit een soort automatisme en vertrouwdheid begint het samenwerken makkelijk als de focus op de inhoud ligt. Want dan weten we gelukkig waar het over gaat. Lastiger is het om als team met elkaar bewust te zijn op de minder zichtbare teamversterkers zoals de relatie tussen de teamgenoten en het proces hoe het samenwerken verloopt.
Als je als team weet aan welke knoppen je kan draaien tijdens de samenwerking, dan vergroot je de kans op een succesvolle uitkomst. Daarnaast creëer je ook bewust ruimte om van en met elkaar te leren.
Afgelopen week had ik met een groep collega teamcoaches een gezamenlijke voorbereidingsbijeenkomst voor onze bijdrage aan Bosno leergang; Perspectief in Ontwikkeling (www.bosno.nl). Wij gaan als teamcoaches aan de gang om de zogenaamde ‘leerteams’ tijdens hun opdracht de komende 8 maanden te ondersteunen, begeleiden en de samenwerking bewust bespreekbaar te maken.
We waren daarvoor te gast bij een van de organisaties (Common Eye) die ook tijdens de leergang invulling geven aan het programma. Zij hebben recent, als een netwerk, een mooi en praktisch boek geschreven over werken in netwerken (Organiseren in en met netwerken; VakmediaNet 2018).
De vier onderstaande thema’s die zij in hun boek beschrijven, maken het makkelijk om het samenwerken in een netwerk en in het team bespreekbaar te maken.
Ambitie
Is deze gedeeld? Of is er sprake van een ‘schijnsamenwerking’?
Hoe is het evenwicht tussen halen en brengen? Als het niet in balans is gaan mensen mentaal afhaken.
Identiteit
Wat bindt en verbindt de teamleden onderling? Welke passie en verantwoordelijkheid wordt er gevoeld?
Fundament
Welke afspraken en spelregels hanteren we? Welke vorm ondersteunt het beste?
Actoren
Wie heeft welke rol en welke belangen zijn er? Wie levert welke bijdrage?
De onderlinge relaties helpen uiteraard ook om het samenwerken soepel vorm te geven. Als je elkaar beetje aardig vind en het makkelijk is elkaar te ontmoeten, dan is het makkelijker onderling vertrouwen te ontwikkelen en de verschillen te respecteren. En dat maakt dat het bespreken over wat er echt toe doet ‘normaal’ is en worden belangrijke zaken niet achteloos ‘onder het tapijt’ geveegd.